Жыл сайын 14 шілде Қазақстан Республикасының Нотариат күні ретінде атап өтіледі. Бұл – құқықтық жүйенің маңызды құрамдас бөлігі саналатын нотариустардың қажырлы еңбегіне деген алғыс пен құрмет күні.
Нотариус – жай ғана заңгер емес. Нотариус мамандығы – қоғамда беделді әрі жауапкершілігі зор мамандықтардың бірі. Нотариустерге адамдар өздерінің ең маңызды істерін сеніп тапсырады, ол: мүлік, мұрагерлік, некелік шарттар, баланың құқықтарын қорғау, жылжымайтын мүлік құқығы және өзге де маңызды мәселелер. Елімізде нотариус тек қана мәмілені куәландырушы емес, ол – заңдылықтың кепілі, бейтарап төреші, медиатор және құқықтық кеңесші.
Цифрлық технологиялар мен құқықтық реформалар заманы нотариатқа деген сұранысты арттыра түсті. Нотариус — азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтық қауіпсіздігінің тірегі. Оның қолы мен мөрі – Қазақстан аумағында ғана емес, шетелде де мойындалатын сенімді қорған болып табылады.
Қазақстандағы нотариаттың дамуы тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдарда тың серпін алды. 1997 жылы қабылданған «Нотариат туралы» Заң мемлекеттік және жеке нотариустардан тұратын екі секторлы жүйенің негізін қалады. Содан бері нотариат институты елеулі өзгерістерге ұшырады және бүгінде Қазақстанда нотариустар Республикалық нотариат палатасы мен өңірлік нотариат палаталарына біріге отырып, өз кәсіби міндеттерін жоғары деңгейде атқарып келеді.
Қазір нотариат саласында цифрлық қызметтер кеңінен енгізілуде, электронды құжат айналымы дамып, ЭЦҚ (электрондық цифрлық қолтаңба) арқылы қашықтан қызмет көрсету мүмкіндігі пайда болды. Бұл нотариат қызметтерінің қолжетімділігін арттырып, заманауи талаптарға сай келуіне жол ашты.
Нотариат – бұл тек заңгерлік көмек қана емес, әлеуметтік жауапкершілік пен азаматтық сенімнің тірегі. Әсіресе шалғай аймақтарда халықтың құқықтық көмекке қол жеткізуі шектеулі болған жағдайда, нотариустар ең алғашқы құқықтық кеңес беруші рөлін атқарады. Әлеуметтік осал топтар – зейнеткерлер, мүмкіндігі шектеулі азаматтар, жалғызбасты аналар үшін нотариустың көмегі өте маңызды.
Сондай-ақ, нотариус – мемлекет пен жеке азаматтар арасындағы делдал. Ол мұрагерлік рәсімдерді, кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғауды, мүлікті тіркеуді және өзге де маңызды мемлекеттік функцияларды жүзеге асыруға қатысады.
Еліміз бағдар ұстанған құқықтық демократиялық қоғам орнатуда айтулы қызмет атқарып отырған нотариат саласында еңбек етіп жүрген жандарды бүгінгі кәсіби мерекелерімен шын жүректен құттықтаймын. Сіздердің кәсіби шеберліктеріңіз, әділдіктеріңіз, заңға деген адалдығыңыз – құқықтық мемлекеттің нығаюына қосқан баға жетпес үлес. Кәсіби мерекелеріңіздің қарсаңында сіздерге еңбекте зор табыс, мықты денсаулық, отбастарыңызға береке-бақыт тілеймін!
Баукен Әлмеш, Ақмола облысы Әділет департаментінің басшысы.
