Бұл туралы Казинформ ақпарат агенттігінде жарияланды. Агенттік мақаласында көрсетілгендей, Ақмола облысының Щучинск қаласында 2015 жылы әзірленген кварталішілік кәріз желілерінің құрылысы әлі толық аяқталмаған. Жоба бастапқыда екі-үш жылда жүзеге асырылуы тиіс болса да, қазіргі таңда қаланың тек бірнеше ауданында ғана кәріз жүйесі іске қосылған. Қалған тұрғындар әлі күнге дейін өз қаражатымен сорғызып тұратын ортақ септикке тәуелді.
Тұрғындардың наразылығы
«Швейная фабрика» шағын ауданындағы Аққайың, Березовая және Гранитная көшелерінің тұрғындары құбыр төсеу жұмыстары технологиялық талаптарды бұза отырып жүргізілгенін айтады. 2022 жылғы ақпанда олар өз көшелеріндегі кәріз құбырларын фотоға түсіріп алған.
«Біздің көшедегі кәрізді шынымен көмуге келген. Онда люк жоқ, оны жолмен бірге жауып кеткен. Қазып, құбырларды тастап, қайта көмген. Төсеме де, қорап та жоқ. Кей жерлерде тормен бірге көмілген. Енді мұның бәрін қосу мүмкін емес», – дейді тұрғын Юлия.
60 жылдан астам уақыт бұрын салынған ескі жүйені ауыстыру қажеттілігі де айтылуда. Юлияның айтуынша, 40 пәтерге ортақ бір ғана құдық бар, оны тұрғындар өз қаражатымен жөндеп отыр.
«Жаңа кәріз желілері бір-бірімен қосылмаған, мұндай жүйе ешқашан жұмыс істемейді», – дейді ол.
Жеткіліксіз қаржыландыру мен жобалық түзетулер
Бурабай ауданы әкімінің орынбасары Бейбітжан Молдаханов жобаның екі-үш жылда аяқталуы тиіс болғанын, алайда жеті жылға созылғанын растады. Оның айтуынша, қаржыландыру үнемі жеткіліксіз болған, 2022 жылы жобада түзету енгізіліп, төселген құбырларға ревизия жүргізілді.
«Тұрғындар сұрағандай құм төсемесімен жасасақ, бұл «алтын» жобаға айналар еді. Ал төсеме өз топырағымен жасалады», – деді әкім орынбасары.
Жобаның қазіргі жағдайы
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы басқармасының мәліметінше, басталған жобаның 85%-ы орындалған. Бастапқы келісімшарт 4 млрд 270 млн теңге болса, түзету жүргізілгеннен кейін жұмыс құны 5 млрд 109 млн теңгеге дейін өскен. Жоба толық қаржы бөлінген жағдайда ғана 2026 жылы аяқталуы жоспарланып отыр.
Алайда «Швейная фабрика» шағын ауданында тұрғындар жер астындағы желілерге қайта тексеріс жүргізілмей және көміліп қалған учаскелер ашылмаса, жобаның толық жұмыс істемейтініне күмән келтіріп отыр.
Ұлттық жобаның аясында да күдік бар
Өнеркәсіп және құрылыс министрі Ерсайын Нағаспаев елімізде кәріз желілері қарыз және несие есебінен жаңартылатынын мәлімдеді. 45 қалада кәріз тазарту құрылғысы жаңғыртылып, 2800 шақырым су бұру және 5 мың шақырым су құбыры желісі жаңартылады. Алайда жергілікті тәжірибе көрсеткендей, қаржы бөлінуі мен техникалық қадағалаудың жеткіліксіздігі жобаларды толық іске қосуға кедергі болып отыр.
Щучинскідегі кәріз желілері – бұл тек инфрақұрылымдық мәселе емес, ол тұрғындардың сенімсіздігі мен жергілікті биліктің жауапкершілігін сынайтын айқын индикатор. Егер тексеріс жүргізілмей, бұрынғы қателер түзетілмесе, онда жаңа желілердің де тиімді жұмыс істейтіні күмән туғызады.
